Nghề biên phiên dịch - Công nghệ liệu có thể thay thế con người?
Ngày đăng tin: 30/05/2023 21:45
Trong nghề biên phiên dịch - Công nghệ liệu có thể thay thế con người hiện là mối quan tâm của rất nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ muốn theo ngành này khi mà ngày càng có nhiều công cụ, phần mềm hỗ trợ được phát triển như Google Dịch, Trados,...
Biên phiên dịch là một trong những ngành chưa bao giờ hết "hot" bởi nhu cầu mở rộng kinh doanh và hợp tác quốc tế sẽ không bao giờ dừng lại. Trong một vài năm trở lại đây, nhiều doanh nghiệp không tiếc tiền chi trả mức lương "khủng" để mời những dịch giả đẳng cấp về làm cho công ty của mình. Song song với đó là sự phát triển của rất nhiều phần mềm, công cụ hỗ trợ dịch thuật khiến cho nhiều người nghi ngại về khả năng phát triển của ngành này trong tương lai.
Sự phát triển của công nghệ có ảnh hưởng gì đến nghề biên phiên dịch?
Không ít người cho rằng công nghệ có thể thay thế con người trong dịch thuật hoặc chí ít là biên dịch. Tuy nhiên, thực tế có phải là như vậy và nghề biên phiên dịch sẽ phát triển như thế nào trong tương lai.
1. Công nghệ liệu có thể thay thế con người trong nghề biên phiên dịch?
Theo Global Market Insights, ngành dịch thuật sẽ đạt giá trị 1,5 tỷ USD vào năm 2024. Đây thực sự là một tin tốt đối với những người đam mê và mong muốn theo đuổi ngành này.
Tổng cục Thống kê Lao động cũng đã dự báo tỷ lệ tuyển dụng biên phiên dịch sẽ tăng 17% vào năm 2026 do nhu cầu du lịch nước ngoài và mở rộng kinh doanh sang nhiều khu vực khác nhau trên thế giới. Tỷ lệ này cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng của các ngành nghề khác. Sự phát triển của công nghệ cũng sẽ đóng góp một phần không nhỏ, mang lại khoảng 11,400 việc làm mới cho người lao động trong giai đoạn này.
Cơ hội việc làm lớn nhất thuộc về các dịch giả ngôn ngữ Trung Quốc, Đức, Nga, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Đây được coi là những ngôn ngữ thương mại quan trọng nhất trên thế giới hiện nay. Rất nhiều người cho rằng công nghệ phát triển thì sẽ thay thế con người trong nghề dịch; tuy nhiên, nó sẽ giúp tạo ra nhiều vị trí việc làm mới thay vì thay thế con người trong lao động.
Trí tuệ nhân tạo ngày càng được vận dụng sâu rộng nhưng các phần mềm dịch máy vẫn cần có sự giám sát của con người để đảm bảo mọi từ ngữ, ngữ pháp nói riêng và toàn bộ bản dịch nói chung đều chính xác.
Thuật toán cũng ngày càng trở nên chính xác và thông minh hơn nhưng các phương tiện máy móc vẫn không thể đánh bại con người trong quá trình dịch. Năm ngoái, Sejong Cyber University tại Korrea đã đã tổ chức một cuộc thi với 3 chương trình dịch máy với một nhóm biên dịch viên. Kết quả là các phần mềm dịch đã không thể đáp ứng kỳ vọng của con người. Mặc dù tốc độ dịch của chúng nhanh hơn nhưng bản dịch cuối lại chứa vô số lỗi. Trong đó, 90% bản dịch máy mắc lỗi ngữ pháp không thể chấp nhận được.
Tính đến thời điểm hiện tại, công nghệ vẫn chưa thể mang lại những bản dịch đủ dễ hiểu, chính xác về mặt ngữ pháp. Chúng cũng không đáng tin cậy giống như con người. Đối với những ngành nghề cần sự chính xác tuyệt đối như luật pháp hay y tế thì các dịch giả vẫn đóng một vai trò vô cùng quan trọng.
2. Các vị trí việc làm nghề biên phiên dịch
Nghề biên phiên dịch mang lại cho những người đam mê ngôn ngữ rất nhiều vị trí việc làm khác nhau. Ngôn ngữ mà bạn sử dụng là gì và hiện tại bạn đang sinh sống ở đâu chính là hai yếu tố quyết định vị trí việc làm của bạn trong nghề này. Các biên dịch và phiên dịch viên, nhân viên phiên dịch xuất hiện trong mọi ngành nghề khác nhau của nền kinh tế. Bất cứ công ty, doanh nghiệp nào muốn mở rộng kinh doanh ra nước ngoài cũng cần phải sử dụng đến các nhân viên biên phiên dịch.
Biên dịch viên có thể là những người dịch sách cho các nhà xuất bản, dịch tin tức cho các trang báo, tạp chí, kênh truyền hình, dịch thông tin về thuốc cho các cơ sở y tế hay doanh nghiệp kinh doanh dược, dịch hợp đồng hay hồ sơ giao dịch cho các công ty có đối tác nước ngoài,...
Phiên dịch viên có thể làm việc trong các bệnh viện quốc tế để hỗ trợ trao đổi giữa bác sĩ và bệnh nhân nước ngoài, các công ty đa quốc gia, trong các cơ quan, tổ chức nhà nước, hướng dẫn viên du lịch,...
Có những vị trí việc làm nào ngành biên phiên dịch phổ biến
3. Mức lương ngành biên phiên dịch
Mức lương của một biên dịch viên dao động trong khoảng 2,5 - 20 triệu đồng/tháng, tùy thuộc vào khối lượng công việc, năng lực của người dịch, loại tài liệu dịch,... Ví dụ, nếu bạn thường xuyên dịch các loại tài liệu có form sẵn thì mức lương chắc chắn sẽ không cao bằng những người dịch tài liệu chuyên ngành đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu như pháp luật, y tế, dược,...
Nếu như bạn làm nhân viên full-time cho một công ty, tổ chức nào đó thì mức lương sẽ cố định, tùy theo tính chất công việc mà hai bên đàm phán ngay từ đầu. Tuy nhiên, nếu bạn làm freelancer dịch thuật theo dự án thì mức lương sẽ không cố định.
Đối với phiên dịch viên, mức lương trung bình của họ sẽ khoảng 2,400 USD (tương đương khoảng gần 50 triệu đồng/tháng). Mức lương trung bình theo giờ của một phiên dịch viên là 15 - 25 USD (khoảng 300 - 600 nghìn đồng/giờ), cao gấp hơn 5 lần mức lương của một công chức bậc cao trong cơ quan nhà nước. Ngoài ra, khi đã xây dựng được thương hiệu cho bản thân thì họ sẽ thường xuyên được mời dịch cho các sự kiện, hội nghị,... và mức lương sẽ tăng cao đáng kể.
Hiện nay, thù lao dịch (đối với cả biên dịch và phiên dịch) thấp nhất thuộc về tiếng Anh. Các tiếng Hà Lan, Na-uy, Ả Rập,... là những thứ tiếng có phí dịch cao nhất trên thế giới hiện nay. Nếu bạn theo đuổi một trong các ngôn ngữ này và có khả năng dịch các ngành nghề yêu cầu kiến thức chuyên môn sâu như y tế, vũ trụ, khoa học,... thì mức lương có thể lên tới vài trăm USD cho một giờ phiên dịch.
Cụ thể:
Phiên dịch tiếng Hàn: Mức lương thấp nhất là 8 triệu đồng/tháng, trung bình khoảng 19,4 triệu đồng/tháng, cao nhất là 45 triệu đồng/tháng.
Phiên dịch tiếng Trung: Trung bình khoảng 11 triệu đồng/tháng, mức lương phổ biến vào khoảng 8 - 14 triệu đồng/tháng.
Phiên dịch tiếng Nhật: Thu nhập trung bình mỗi tháng là 15 triệu đồng/tháng, phổ biến vào khoảng 11 - 20 triệu đồng/tháng khi có kinh nghiệm từ 1 - 3 năm.
Phiên dịch tiếng Anh: Mỗi tháng mức lương trung bình phiên dịch tiếng Anh có thể nhận vào khoảng 11 triệu đồng, phổ biến trong khoảng từ 8 - 14 triệu đồng/tháng.
Để nâng cao thu nhập của mình, những người làm trong nghề biên phiên dịch có thể học thêm một ngôn ngữ và dịch theo cặp ngoại ngữ này (ví dụ, dịch Anh - Nhật thay vì dịch Anh - Việt và Việt - Nhật) hoặc là thử sức với một lĩnh vực yêu cầu kiến thức chuyên môn cao (pháp luật, vũ trụ, y tế,...) thay vì chỉ dịch các kiến thức chung chung như kinh tế, du lịch,...
4. Thời gian thử việc nghề biên phiên dịch
Thông thường, thời gian thử việc của những người làm trong ngành này là 2 - 3 tháng, tùy theo tính chất chuyên môn của công việc và quy định từ phía nhà tuyển dụng. Cũng có nhiều người chọn làm dịch giả freelancer thay vì làm nhân viên cố định cho một tổ chức. Khi đó, họ sẽ không phải trải qua thời gian thử việc nhưng sẽ phải mất rất nhiều thời gian để tạo dựng danh tiếng trong nghề trước khi có thể nhận được nhiều dự án lớn và nâng cao thu nhập.
Thu nhập của ngành biên phiên dịch được đánh giá cao
5. Thách thức trong nghề biên phiên dịch
Biên phiên dịch là một trong những ngành có thu nhập cao nhất ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, thu nhập cao luôn luôn đi kèm với rất nhiều thách thức. Trong đó phải kể đến:
Áp lực cao trong công việc
Nếu như biên dịch bị áp lực về tính chính xác cao của bản dịch thì phiên dịch ngoài tính chính xác, họ còn phải đảm bảo truyền tải được cả ngữ điệu của người nói. Phiên dịch viên luôn phải vận dụng gần như 100% giác quan của mình để hoàn thành công việc. Tai để nghe diễn giả, não để xử lý thông tin và miệng để truyền tải những thông tin đó đến người nghe.
Nhiều người thậm chí còn cho rằng não của một phiên dịch viên được chia làm 2 phần, một phần chứa ngôn ngữ nguồn và một phần chứa ngôn ngữ đích. Họ thực sự làm việc như một cái máy; tiếp nhận, xử lý và cho ra kết quả gần như cùng lúc.
Phải am hiểu kiến thức liên quan đến nhiều lĩnh vực và liên tục cập nhật nhiều kiến thức mới
Muốn thành công, người làm nghề dịch phải am hiểu kiến thức về nhiều lĩnh vực khác nhau: kinh tế, y tế, khoa học, tâm lý học,... Tính chính xác của lời dịch, văn bản dịch luôn là mối ưu tiên hàng đầu của những người làm công việc này. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể khiến bạn bị sa thải hoặc mất đi nhiều khách hàng tiềm năng. Do đó, bản thân những người làm trong ngành dịch phải không ngừng trau dồi kiến thức mới ở nhiều lĩnh vực khác nhau để phục vụ cho công việc.
Khó cân bằng giữa công việc và cuộc sống
Biên dịch viên làm freelancer nhiều khi sẽ nhận được những dự án gấp và phải làm việc suốt đêm ngày cho kịp tiến độ. Còn đối với các phiên dịch viên, di chuyển nhiều là điều không thể tránh khỏi. Các cuộc hội nghị, gặp gỡ đối tác không phải lúc nào cũng chỉ diễn ra tại một địa điểm; chính vì vậy mà họ sẽ phải di chuyển khá nhiều. Họ đôi khi sẽ phải đi công tác dài ngày, làm ảnh hưởng đến cuộc sống gia đình, đặc biệt là phụ nữ.
Hay đối với những người biên dịch, phiên dịch giỏi ngoại ngữ họ còn có thể lựa chọn thêm cho mình công việc khác như trở thành hướng dẫn viên, nhân viên điều hành tour, hay rất nhiều những công việc khác các bạn có thể lựa chọn.Tại Cevn bạn có thể dễ dàng lựa chọn cho mình công việc ưng ý và phù hợp với khả năng của bản thân, hãy cùng truy cập và tìm kiếm để có công việc tốt nhất nhé.