11 phương pháp phỏng vấn phổ biến hiện nay và lưu ý cần nhớ
Ngày đăng tin: 20/10/2025 21:50
Khi đã nhận được số lượng hồ sơ ứng tuyển đáng kể, doanh nghiệp cần tiến hành phỏng vấn trực tiếp để đánh giá và chọn ra những ứng viên đáp ứng tốt nhất yêu cầu công việc cũng như phù hợp với môi trường làm việc. Vậy đâu là phương pháp phỏng vấn giúp khai thác ứng viên hiệu quả nhất? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây thuộc chuyên mục Giải pháp tuyển dụng của Cevn để cập nhật những thông tin hữu ích cho quá trình tuyển dụng của bạn.
Tổng quan về các phương pháp phỏng vấn
Phương pháp phỏng vấn trong tuyển dụng là cách thức trao đổi trực tiếp hoặc gián tiếp (qua điện thoại, nền tảng trực tuyến, mạng xã hội) giữa nhà tuyển dụng và ứng viên. Thông qua buổi phỏng vấn, doanh nghiệp có thể đánh giá toàn diện và lựa chọn được ứng viên phù hợp nhất với vị trí đang cần tuyển.
Mục đích của phỏng vấn
Mỗi phương pháp phỏng vấn đều có ưu – nhược điểm riêng, nhưng mục tiêu chung là giúp doanh nghiệp tìm ra người có thể đáp ứng yêu cầu công việc hiện tại và đồng thời tiềm năng phát triển trong tương lai. Cụ thể:
Xác định năng lực thực tế: Đánh giá trình độ chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm của ứng viên để xem họ có đủ khả năng đảm nhiệm công việc hay không.
Khám phá định hướng nghề nghiệp: Hiểu rõ mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của ứng viên, từ đó cân nhắc sự phù hợp với lộ trình phát triển của doanh nghiệp, khả năng gắn bó lâu dài hoặc thăng tiến.
Đánh giá sự phù hợp văn hóa: Thông qua cách ứng xử, tính cách, ưu điểm và kỹ năng mềm, nhà tuyển dụng có thể nhận định mức độ hòa nhập của ứng viên với môi trường và văn hóa tổ chức.
Mục tiêu phỏng vấn là giúp doanh nghiệp tìm ra người có thể đáp ứng yêu cầu công việc hiện tại
Những phương pháp phỏng vấn phổ biến hiện nay
Các phương pháp phỏng vấn theo nội dung
Phỏng vấn theo hành vi (Behavioral Interviews)
Phỏng vấn theo hành vi (Behavior-based interview), hay còn gọi là phỏng vấn năng lực, là phương pháp đặt câu hỏi dựa trên những trải nghiệm thực tế mà ứng viên từng trải qua. Nguyên tắc của phương pháp này cho rằng hành vi trong quá khứ sẽ phản ánh cách ứng viên ứng xử trong tương lai.
Khi áp dụng, nhà tuyển dụng có thể đánh giá được nhiều kỹ năng mềm quan trọng như: khả năng lãnh đạo, giao tiếp, làm việc nhóm,… Từ đó, doanh nghiệp dễ dàng nhận diện tố chất và mức độ phù hợp của ứng viên đối với vị trí tuyển dụng.
Tuy nhiên, hạn chế của hình thức này là ứng viên có khả năng giao tiếp tốt hoặc chuẩn bị kỹ lưỡng từ trước có thể đưa ra những câu trả lời “mượt mà” để gây ấn tượng. Ngược lại, những ứng viên giàu năng lực chuyên môn nhưng kém hoạt ngôn lại khó thể hiện hết thành tích, khiến họ bị đánh giá thấp hơn thực lực.
Behavioral Interviews là phương pháp dựa trên những trải nghiệm thực tế mà ứng viên từng trải qua.
Phỏng vấn theo tình huống (Case Interviews)
Đây là phương pháp cho phép nhà tuyển dụng đặt ứng viên vào những tình huống giả định gần gũi với công việc thực tế. Thông qua cách xử lý, ứng viên sẽ bộc lộ tư duy, phản xạ và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Nhà tuyển dụng thường xây dựng tình huống dựa trên phạm vi công việc, quyền hạn, trách nhiệm cũng như mối quan hệ ứng viên sẽ gặp trong quá trình làm việc. Nhờ vậy, họ có thể quan sát phong cách làm việc và cách ứng viên đối diện áp lực.
Tuy nhiên, điểm hạn chế là phương pháp này chủ yếu đánh giá kỹ năng xử lý tình huống mà chưa thể phản ánh toàn diện mức độ phù hợp với doanh nghiệp. Vì vậy, nhà tuyển dụng thường kết hợp thêm các phương pháp phỏng vấn khác để có cái nhìn khách quan hơn.
Phỏng vấn gây áp lực (Stress Interviews)
Ở phương pháp này, nhà tuyển dụng liên tục đặt câu hỏi dồn dập, yêu cầu ứng viên đưa ra số liệu cụ thể, thậm chí ngắt lời hoặc chất vấn để tạo áp lực. Mục đích là để quan sát phản ứng, năng lực thật sự và tính cách của ứng viên khi bị đặt trong tình huống căng thẳng.
Phỏng vấn gây áp lực thường áp dụng cho những vị trí đòi hỏi khả năng chịu áp lực cao như quản lý, giám sát, giám đốc hoặc các ngành nghề sáng tạo, thiết kế,… Ưu điểm của phương pháp này là giúp nhà tuyển dụng hiểu rõ cách ứng viên kiểm soát tâm lý và xử lý công việc khi bị thử thách.
Tuy nhiên, nếu không khéo léo, hình thức phỏng vấn này dễ khiến ứng viên mất thiện cảm với doanh nghiệp, làm giảm trải nghiệm ứng tuyển. Do đó, HR cần cân nhắc kỹ khi lựa chọn áp dụng.
Phỏng vấn gây áp lực thường áp dụng cho những vị trí đòi hỏi khả năng chịu áp lực cao
Phỏng vấn bằng mẹo (Puzzle Interviews)
Phỏng vấn mẹo là hình thức trong đó nhà tuyển dụng thay thế những câu hỏi truyền thống bằng các câu hỏi “bất ngờ” hoặc tưởng chừng vô lý, nhằm kiểm tra khả năng tư duy và phản ứng nhanh của ứng viên. Đây là phương pháp được nhiều tập đoàn lớn trên thế giới áp dụng và dần trở thành một xu hướng tuyển dụng hiện đại.
Chẳng hạn, Apple hay Google thường đưa ra các câu hỏi khó đoán để đánh giá khả năng sáng tạo, phân tích và xử lý tình huống của ứng viên. Đặc biệt với những vị trí yêu cầu sự linh hoạt và ý tưởng mới mẻ như marketing hay truyền thông, hình thức phỏng vấn này giúp nhà tuyển dụng nhận diện rõ hơn những cá nhân tiềm năng.
Các phương pháp phỏng vấn theo hình thức
Phỏng vấn trực tiếp (Direct Interview)
Đây là phương pháp được sử dụng phổ biến trong hầu hết quy trình tuyển dụng. Việc trao đổi trực diện giúp nhà tuyển dụng quan sát thái độ, cách ứng xử và kỹ năng giao tiếp của ứng viên một cách chân thực. Nhờ đó, HR có cơ sở để lựa chọn những ứng viên phù hợp với yêu cầu công việc.
Tuy nhiên, nhược điểm của phỏng vấn trực tiếp là khá tốn thời gian và nguồn lực. Ở các doanh nghiệp có quy trình tuyển dụng chặt chẽ, ứng viên thường phải trải qua nhiều vòng phỏng vấn, khiến quá trình kéo dài hơn.
Phương pháp được sử dụng phổ biến trong hầu hết quy trình tuyển dụng
Phỏng vấn qua điện thoại (Telephone Interview)
Khác với phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn qua điện thoại giúp tiết kiệm đáng kể thời gian cho cả ứng viên lẫn nhà tuyển dụng. Đây cũng là hình thức sàng lọc nhanh trước khi mời ứng viên đến vòng phỏng vấn chính thức.
Dù vậy, hình thức này vẫn tồn tại hạn chế. Ứng viên có thể nhờ người hỗ trợ hoặc sử dụng công cụ bên ngoài để đưa ra câu trả lời tốt hơn thực tế. Đồng thời, HR cũng không thể quan sát được ngoại hình, ngôn ngữ cơ thể hay biểu cảm của ứng viên, khiến việc đánh giá chưa toàn diện.
Phỏng vấn qua điện thoại giúp tiết kiệm đáng kể thời gian cho cả 2 bên.
Phỏng vấn Online (Online Interview)
Sự phát triển của công nghệ đã giúp phỏng vấn trực tuyến trở thành lựa chọn phổ biến. Doanh nghiệp có thể sử dụng các nền tảng như Zoom, Google Meet, Skype, Zalo hay các phần mềm họp video chuyên dụng để kết nối với ứng viên.
Ưu điểm nổi bật là tiết kiệm thời gian, chi phí và linh hoạt về địa điểm. Tuy nhiên, so với phỏng vấn trực tiếp, HR sẽ khó quan sát và đánh giá chính xác thái độ, phong cách làm việc hoặc mức độ tương tác thực tế của ứng viên.
Các phương pháp phỏng vấn theo số lượng
Phỏng vấn cá nhân (Personal Interview)
Phỏng vấn cá nhân là hình thức quen thuộc và được sử dụng rộng rãi trong tuyển dụng. Ở hình thức này, ứng viên trực tiếp trao đổi với đại diện doanh nghiệp, giúp buổi phỏng vấn diễn ra tự nhiên hơn và giảm bớt áp lực vì không phải đối diện với nhiều người.
Đồng thời, nhà tuyển dụng cũng dễ dàng tập trung quan sát thái độ, khả năng giao tiếp và phong cách ứng xử của ứng viên để lựa chọn ra những cá nhân tiềm năng nhất.
Phỏng vấn theo nhóm (Panel Interview)
Khác với phỏng vấn cá nhân, phỏng vấn nhóm cho phép nhiều ứng viên cùng tham gia trong một buổi phỏng vấn. Họ thường được yêu cầu ngồi chung một bàn hoặc một phòng để cùng thảo luận, giải quyết vấn đề trong thời gian giới hạn, trong khi HR quan sát từ bên ngoài.
Thông qua quá trình trao đổi, ứng viên sẽ bộc lộ những kỹ năng quan trọng như: phân tích và nắm bắt vấn đề, khả năng thuyết phục, tinh thần hợp tác, kỹ năng trình bày hay thậm chí cách họ xử lý khi bị người khác ngắt lời.
Phương pháp này thường được áp dụng cho các vị trí đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm hoặc tố chất lãnh đạo ở cấp cao.
Phương pháp này thường được áp dụng cho các vị trí đòi hỏi kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm
Các phương pháp phỏng vấn theo cấu trúc
Phỏng vấn bằng mẫu (Structured Interview)
Ở phương pháp này, HR sẽ chuẩn bị sẵn một bộ câu hỏi trước khi bước vào buổi phỏng vấn. Toàn bộ quá trình trao đổi sẽ xoay quanh các câu hỏi đã được thiết kế, tập trung chủ yếu vào năng lực chuyên môn và kỹ năng của ứng viên.
Ưu điểm nổi bật của phỏng vấn theo mẫu là đảm bảo tính công bằng, bởi tất cả ứng viên đều trả lời cùng một bộ câu hỏi và được đánh giá dựa trên thang điểm thống nhất. Nhờ vậy, nhà tuyển dụng có thể dễ dàng so sánh năng lực giữa các ứng viên và chọn ra người phù hợp nhất.
Tuy nhiên, hạn chế của phương pháp này là thiếu sự linh hoạt. Cả HR và ứng viên có thể cảm thấy gò bó, khó tạo ra cuộc trò chuyện tự nhiên, từ đó làm giảm khả năng khai thác thông tin ngoài khung câu hỏi.
Phỏng vấn tự do (Unstructured Interview)
Khác với phỏng vấn theo mẫu, phỏng vấn tự do không bị ràng buộc bởi một bộ câu hỏi cố định. Nhà tuyển dụng sẽ đặt ra nhiều dạng câu hỏi với mức độ khác nhau và linh hoạt điều chỉnh dựa trên câu trả lời của ứng viên.
Ưu điểm của hình thức này là mang đến sự thoải mái, tự nhiên, đồng thời giúp HR khai thác sâu và đa chiều hơn về tính cách, tư duy cũng như kinh nghiệm của ứng viên. Buổi phỏng vấn vì thế cũng trở nên gần gũi và ít áp lực hơn.
Tuy vậy, kết quả đánh giá có thể thiếu khách quan so với phỏng vấn theo mẫu, do mỗi ứng viên phải trả lời những câu hỏi khác nhau. Điều này khiến việc so sánh trực tiếp giữa các ứng viên trở nên khó khăn hơn.
Hình thức phỏng vấn này mang đến sự thoải mái, tự nhiên
Mẹo giúp buổi phỏng vấn thành công hơn
Dưới đây là 4 kinh nghiệm hữu ích dành cho HR và những người phụ trách tuyển dụng, giúp bạn dễ dàng chọn ra ứng viên tiềm năng và phù hợp nhất:
Tìm hiểu CV trước khi phỏng vấn
Một số nhà tuyển dụng thường vừa đọc CV vừa đặt câu hỏi trong buổi phỏng vấn. Cách làm này dễ khiến bạn phân tâm và bỏ sót những chi tiết quan trọng trong câu trả lời của ứng viên. Do đó, hãy nghiên cứu CV trước buổi phỏng vấn. Với những vị trí quan trọng, bạn nên tham khảo thêm hồ sơ trực tuyến của ứng viên trên LinkedIn hoặc các nền tảng xã hội khác để có đánh giá toàn diện hơn về mức độ uy tín và độ tin cậy.
Tạo sự thân thiện với ứng viên
Thái độ thân thiện và chuyên nghiệp sẽ giúp ứng viên thoải mái hơn khi chia sẻ. Một số hành động nhỏ như mỉm cười, gật đầu, bắt tay… có thể tạo ra không khí cởi mở trong buổi phỏng vấn. Hãy nhớ rằng phỏng vấn là một cuộc trao đổi hai chiều, vì vậy khi ứng viên cảm thấy dễ chịu, họ sẽ bộc lộ thông tin chân thực hơn. Ngay cả khi không trúng tuyển, họ vẫn giữ ấn tượng tích cực về doanh nghiệp.
Ghi chú trong quá trình phỏng vấn
Mỗi ngày, HR có thể phải tiếp xúc với nhiều ứng viên. Nếu không ghi chú, bạn rất dễ nhầm lẫn giữa những ứng viên có trình độ tương đương. Vì vậy, hãy ghi chép lại những đặc điểm nổi bật, thái độ cũng như đánh giá sơ bộ theo thang điểm từ “rất kém” đến “rất tốt”. Điều này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định chính xác và công bằng hơn.
Lắng nghe nhiều hơn là nói
Nhiệm vụ của HR trong buổi phỏng vấn là khai thác thông tin, không phải chiếm sóng cuộc trò chuyện. Do đó, bạn nên dành phần lớn thời gian để lắng nghe, đặt câu hỏi mở và dẫn dắt thay vì nói quá nhiều. Cách tiếp cận này giúp bạn hiểu sâu hơn về ứng viên và có cái nhìn toàn diện hơn trong việc đánh giá.
Thái độ thân thiện và chuyên nghiệp sẽ giúp buổi phỏng vấn suôn sẻ hơn
Dù bạn là nhà tuyển dụng muốn tìm ứng viên chất lượng, hay là ứng viên đang tìm kiếm công việc phù hợp, việc chuẩn bị kỹ cho phỏng vấn luôn đóng vai trò quan trọng. Doanh nghiệp cần lựa chọn phương pháp phỏng vấn hiệu quả, trong khi ứng viên cần biết cách thể hiện năng lực và phong thái chuyên nghiệp.