Overqualified – Khi năng lực giỏi lại trở thành điểm trừ trong mắt nhà tuyển dụng
Ngày đăng tin: 19/05/2025 22:11
Liệu bạn đã từng nghĩ chỉ cần giỏi là sẽ được chiêu mộ bởi bất cứ công ty nào? Trên thực tế, lại có khá nhiều ứng viên bị đánh rớt chỉ vì… quá giỏi! Thuật ngữ “Overqualified” lúc này nghe thì có vẻ sang nhưng lại được dùng để làm cái cớ từ chối của nhà tuyển dụng. Nếu đang rơi vào tình cảnh trên thì bạn sẽ không thể bỏ qua bài viết sau!
1. Góc khuất nơi công sở
“Hồ sơ của bạn B quá đỉnh. Nhưng sau khi xem xong, chị C không ngần ngại đánh rớt với lý do là “bạn này quá giỏi, về sau khó ai kiểm soát được, vậy nên loại là cách tốt nhất.”
Đó là nguyên văn lời kể của A khi chứng kiến chị C – Trưởng phòng nhân sự đã có hơn 7 năm gắn bó với công ty – thẳng tay reject hồ sơ xin việc của bạn B không một chút do dự. Điều ngạc nhiên là profile của bạn B thật sự rất ấn tượng, kỹ năng đầy đủ, thành tích tốt, thậm chí đã từng có kinh nghiệm ở những vị trí cao hơn. Lý do chỉ là vì bạn đó… “overqualified”!
Mãi về sau này, khi có cơ hội được làm chung với chị C. A mới bất ngờ rằng chị C không những không có năng lực chuyên môn mà kỹ năng quản lý cũng thật sự kém. Đây là câu chuyện không hề hiếm gặp chốn công sở, nhưng nguyên nhân khiến “overqualified” trở thành nạn nhân của những quyết định nhân sự đầy cảm tính là gì?
2. Định nghĩa “Overqualified”
“Overqualified” là thuật ngữ nhằm ám chỉ các ứng viên sở hữu kinh nghiệm, trình độ học vấn hay năng lực vượt xa yêu cầu hiện tại của vị trí họ đang ứng tuyển. Tưởng rằng đây là điều tốt nhưng thực chất, nó lại khiến nhà tuyển dụng lo ngại. Nguyên nhân là vì:
Tính chất công việc đơn giản: Với những công việc quá dễ so với năng lực của ứng viên, họ sẽ nhanh thấy nhàm chán và mất đi động lực làm việc.
Ngân sách công ty khó đáp ứng: Với những người xuất sắc, sự kỳ vọng của họ về mức lương cũng sẽ tăng lên. Điều này không phải doanh nghiệp nào cũng có thể đáp ứng được.
Không phù hợp văn hóa: Một số người có trình độ vượt trội thường tỏ ra quá tự tin, dễ dẫn đến xung đột với cấp trên hoặc đồng nghiệp. Đồng thời, họ cũng có xu hướng bảo thủ, khiến việc tiếp nhận ý kiến đóng góp trở nên khó khăn.
Nỗi lo “mất ghế”: Tất nhiên, sự xuất hiện của một người quá giỏi cũng là nỗi ám ảnh của những vị sếp không đủ bản lĩnh, thiếu năng lực quản lý.
Hay nói cách khác, vấn đề không nằm ở năng lực của bạn, mà bởi vì việc sở hữu một nhân viên “overqualified” đem đến cho doanh nghiệp những nỗi sợ khó nói thành lời.
3. Làm thế nào để “trình độ vượt trội” không trở thành bất lợi trong mắt nhà tuyển dụng?
Sau đây sẽ là một số lời khuyên:
Chiến lược chọn việc khôn ngoan
Điều quan trọng là bạn phải biết tìm kiếm môi trường lý tưởng để không lãng phí năng lực. Có thể nhắm vào những công ty start-up, scale-up hay đang trên đà phát triển nhanh. Bởi lẽ, họ đang rất cần những người có năng lực dẫn dắt để thúc đẩy mọi người cùng đi lên.
Bên cạnh đó, hãy ưu tiên những công việc vạch ra lộ trình phát triển rõ ràng thay vì chỉ “đóng khung” một chỗ. Những công ty có cấu trúc cứng nhắc cũng không nên xuất hiện trong danh sách apply của bạn vì sẽ có rất ít cơ hội để nâng cấp bản thân.
Tối ưu lại CV & thư ứng tuyển
Nếu chỉ chăm chăm liệt kê những thành tích, bạn vô tình tạo nên một ranh giới ngăn cách với nhà tuyển dụng. Bởi lẽ, thứ họ muốn là một nhân viên biết hòa nhập, cống hiến và học hỏi, không phải là “vào để làm sếp”. Do đó, hãy thể hiện cho họ thấy lý do tại sao bạn muốn tham gia vào đội ngũ công ty và sẵn sàng đóng góp những giá trị của mình.
Đừng quên trình bày rõ lý do vì sao bạn lại lựa chọn doanh nghiệp làm “bến đỗ”. Nếu từng đảm nhận vị trí cao, hãy cho họ thấy rằng bạn đang có mong muốn chinh phục những thử thách mới. Hoặc cũng có thể vì vị trí này đem đến cho bạn cơ hội gắn bó, phát triển lâu dài.
Kỹ năng phỏng vấn: Làm dịu đi nỗi lo từ HR
Trong suốt quá trình phỏng vấn, việc bạn cần làm là giúp HR giảm thiểu nỗi lo về việc sở hữu một nhân sự “overqualified”. Cụ thể, nhấn mạnh rằng bạn có mặt ở đây với tinh thần đóng góp và thái độ cầu thị. Tuyệt đối không phải apply chỉ để cho vui hay để chứng minh bản thân mình giỏi hơn ai.
Trường hợp bạn bị “đánh rớt” bởi vì lý do “overqualified”, đừng lo lắng và tự “kìm nén”hay giấu diếm đi năng lực bản thân. Bởi lẽ, đây chính là lời nhắc nhở rằng vị trí đó chưa thật sự phù hợp và bạn hoàn toàn có thể tỏa sáng tại một môi trường khác đầy tiềm năng hơn.