Thực trạng ngành kế toán hiện nay thế nào? Giải pháp để thăng tiến sự nghiệp
Ngày đăng tin: 28/01/2022 10:49
Là một ngành học được nhiều bạn trẻ lựa chọn nhưng ngành kế toán không được biết đến với tính xu hướng hay sáng tạo mà là vì sự ổn định, nhu cầu tuyển dụng lớn. Vậy thực trạng ngành kế toán hiện nay thế nào, có cơ hội và thách thức gì cho bạn? Hãy cùng tìm hiểu với Cevn bạn nhé.
Từ việc đánh giá thực trạng của một ngành nghề, mỗi người tìm việc làm sẽ rõ ràng hơn về cơ hội, triển vọng nghề nghiệp, từ đó ra quyết định xem có nên theo học chuyên ngành đó hoặc làm việc trong lĩnh vực đó hay không. Có rất nhiều ý kiến, quan điểm và phân tích về thực trạng ngành kế toán nhưng để hiểu đúng, đầy đủ và chi tiết thì bạn sẽ cần nhìn nhận theo cách toàn diện nhất.
Thực trạng tuyển dụng ngành kế toán hiện nay
I. Đánh giá chung về thực trạng ngành kế toán hiện nay
Tính đến cuối năm 2019, Việt Nam có hơn 700.000 doanh nghiệp, doanh nghiệp nào cũng sẽ cần tuyển dụng ít nhất từ 1 - 5 hoặc 6 kế toán và phòng kế toán ở những tập đoàn lớn thì quy mô còn lớn hơn nữa. Mỗi năm có hàng trăm nghìn sinh viên ngành kế toán tốt nghiệp nhưng "cung vẫn không đủ cầu" vì có những lao động không đủ trình độ, kỹ năng hoặc phẩm chất, người thất nghiệp vẫn có trong khi doanh nghiệp khó tuyển đúng người, giao đúng việc.
Báo cáo của Bộ Tài chính ghi nhận ở Việt Nam chỉ có khoảng hơn 5.000 kế toán sở hữu các chứng chỉ quốc tế - một con số khá khiêm tốn khi so với các quốc gia trong khu vực như Singapore hay Thái Lan. Hơn nữa, chất lượng nhân sự kế toán trong nước chưa đồng đều, các công ty cung cấp dịch vụ kế toán, kiểm toán còn khá khiêm tốn so với nhu cầu thực tế.
Ngay cả khi các hệ thống pháp lý và chuẩn mực kế toán đã được hoàn thiện, kiện toàn thì thực tế thực trạng ngành kế toán vẫn tồn tại nhiều bất cập. Dù vậy, theo thời gian thì tình hình cũng đang được cải thiện đáng kể với việc nâng cao chất lượng nhân sự ngành kế toán, nhà tuyển dụng ưu tiên tuyển ứng viên có trình độ từ cao đẳng trở lên (chiếm tới gần 70%). Ứng viên có trình độ, kỹ năng và phẩm chất, đạo đức nghề nghiệp tốt có thể kỳ vọng vào những cơ hội việc làm kế toán cực kỳ cạnh tranh và các cơ hội thăng tiến.
II. Nhu cầu tuyển dụng kế toán của doanh nghiệp
Theo đánh giá, nhu cầu tuyển dụng kế toán của các doanh nghiệp, tổ chức ở cả lĩnh vực kế toán công và kế toán tài chính, kế toán quản trị vẫn đang tăng lên nhanh chóng. Tuy nhiên, xu hướng tuyển dụng của các doanh nghiệp hiện nay là tập trung vào:
- Ứng viên học đúng chuyên ngành Kế toán - Kiểm toán.
- Bằng cấp từ cao đẳng, đại học hoặc sau đại học (các bạn làm trái ngành, có chứng chỉ kế toán sẽ khó xin việc hơn so với trước đây).
- Nhà tuyển dụng ưu tiên ứng viên có kinh nghiệm.
Khi các tiêu chí để tuyển dụng kế toán ngày càng cao, nếu bản thân ứng viên không đáp ứng được dù là về bằng cấp hay kỹ năng, kinh nghiệm thì rất khó có cơ hội cạnh tranh, tệ hơn là dễ bị đào thải khỏi thị trường lao động. Thực trạng ngành kế toán hiện nay cho thấy nhiều nhân sự chấp nhận làm việc với mức lương thấp, trong khi các vai trò trả lương cao lại khó tuyển.
Triển vọng nghề nghiệp ngành kế toán ra sao?
III. Vì sao tuyển dụng nhiều nhưng nhiều người có bằng kế toán vẫn thất nghiệp?
Một thực trạng ngành kế toán gây "nhức nhối" cho cả người tìm việc và nhà tuyển dụng đó là nhân sự kế toán nhiều, tỷ lệ thất nghiệp ngành kế toán cũng khá cao nhưng doanh nghiệp khó tuyển được kế toán "chất lượng" cũng là sự thật.
Như đã đề cập, mỗi năm có hàng chục ngàn hoặc trăm ngàn sinh viên kế toán tốt nghiệp nhưng không phải bạn nào cũng có việc đúng ngành. Không chỉ vậy, những bạn có kinh nghiệm làm kế toán cũng có nguy cơ mất việc hoặc khó có được mức lương tốt. Nhà tuyển dụng trong nhiều trường hợp sẵn sàng trả mức lương nghìn USD để tuyển kế toán vừa có trình độ, vừa có kinh nghiệm nhưng thường tốn thời gian hoặc thuê dịch vụ headhunt của bên thứ 3 do khó mà tuyển được người phù hợp.
Một số nguyên nhân thực sự lý giải cho vấn đề này là:
- Nhân sự kế toán nhiều nhưng chất lượng đào tạo, trình độ chuyên môn nghiệp vụ chưa cao.
- Doanh nghiệp tuyển dụng nhiều nhưng nhiều công ty trả lương kế toán còn thấp, chưa thu hút được nhân tài. Thậm chí nhiều nhân sự kế toán chấp nhận làm trái ngành thay vì bắt đầu ở một vai trò có mức lương chưa được cạnh tranh.
- Thiếu kế toán viên sẵn sàng đầu tư thời gian và công sức học lấy bằng cấp sau đại học hoặc chứng chỉ quốc tế.
- Nhân sự kế toán "ngại" thử sức trong các cơ hội tốt, chưa tự tin.
- Quy mô doanh nghiệp còn nhỏ, chưa đầu tư nhiều cho hỗ trợ đào tạo kế toán.
- Trong quá trình thực tập, thực tập sinh kế toán cũng ít được tiếp xúc với sổ sách, số liệu thực tế.
- Phân bổ kế toán chủ yếu là các thành phố lớn, cụm công nghiệp nên tại các tỉnh thành, vùng miền xa xôi thì tuyển dụng khó hơn, nhiều ứng viên không sẵn sàng thử sức.
Giải pháp cho thực trạng ngành kế toán hiện nay là nhân sự chủ động tích lũy kinh nghiệm, phát triển kỹ năng, đầu tư cho việc học để nâng cao nghiệp vụ trong khi có các nền tảng, công cụ hữu ích để kết nối nhân sự - nhà tuyển dụng sao cho đảm bảo đúng người, đúng việc. Trong khi đó, nhà tuyển dụng dù là các công ty vừa và nhỏ hay startup cũng nên xây dựng và chuẩn hóa quy trình tuyển dụng cũng như các chính sách, quy định về kế toán, kiểm toán, cung cấp mức lương tốt, đầu tư vào đào tạo cho nhân viên kế toán nếu cần thiết.
Đồng thời, nhà tuyển dụng đăng tin tuyển dụng tại website Cevn cũng sẽ được giới thiệu ứng viên ưu tú qua nguồn ứng viên lên tới hàng triệu người.
IV. Triển vọng ngành kế toán trong tương lai
Mặc dù còn tồn tại những khó khăn như vậy nhưng không thể phủ nhận rằng ngành kế toán đang có những bước chuyển mình tích cực, chất lượng nhân sự cũng ngày càng được nâng cao. Ở thời kỳ công nghệ 4.0, các doanh nghiệp đang dần tích hợp, áp dụng các công nghệ phần mềm để hỗ trợ giải quyết nhanh và chính xác nhiều nghiệp vụ kế toán. Dịch vụ hóa đơn điện tử, phần mềm quản trị tài chính thông minh,... đang dần trở nên phổ biến.
Trong khi đó, nhiều trường cao đẳng và đại học cũng có thay đổi, nghiên cứu để hoàn thiện chương trình đào tạo toàn diện và bắt kịp xu hướng, đảm bảo sinh viên sau khi ra trường. Tuy nhiên thì chương trình đào tạo ở mặt bằng chung vẫn chưa đồng đều và tiếp tục cần được cải tiến hơn nữa.
Mức lương khởi điểm của nhân sự toàn thời gian trong lĩnh vực kế toán hiện nay là khoảng từ 4 - 7 triệu/ tháng, trung bình khoảng 9 - 11 triệu/ tháng và cao hơn là từ 20 - 25 triệu/ tháng tùy vào vai trò cụ thể. Kế toán trưởng có thể nhận tới gần 70 triệu/ tháng - một mức cực kỳ đáng mơ ước. Theo dự đoán thì trong tương lai, thu nhập của nhân sự kế toán có thể tăng cao hơn nữa, đặc biệt là với các bạn có nhiều năm kinh nghiệm và nghiệp vụ thành thạo.
Theo đuổi ngành kế toán có dễ xin việc không?
V. Sinh viên ngành kế toán cần chuẩn bị gì để dễ xin việc khi ra trường?
Muốn tiếp cận được với các cơ hội việc làm kế toán, bạn cần nỗ lực từ khi đi học. Một số bước chuẩn bị sẵn sàng mà bạn nên thực hiện là:
- Chọn đúng trường, đúng cơ sở đào tạo ngành kế toán chất lượng, chuyên nghiệp.
- Nghiêm túc trong quá trình học, nắm chắc kiến thức, nghiệp vụ kế toán, hình thành và tuân thủ đạo đức nghề nghiệp.
- Có kết quả học tập tốt, đặc biệt là các môn chuyên ngành.
- Chủ động học thêm ngoại ngữ, có chứng chỉ ngoại ngữ từ khi là sinh viên hoặc thi khi mới ra trường (phổ biến là ngoại ngữ tiếng Anh như TOEIC, IELTS hoặc tiếng Nhật, tiếng Trung, Hàn,...). Nhân viên kế toán có chứng chỉ ngoại ngữ thường có mức lương chênh từ 1 triệu/ tháng trở lên.
- Thành thạo tin học văn phòng, có kỹ năng phân tích tài chính, phân tích dữ liệu và số liệu.
- Trân trọng các cơ hội thực tập để phần nào tìm hiểu về môi trường và công việc kế toán trong thực tế.
- Rèn tính tỉ mỉ, cẩn thận trong từng việc bạn làm.
- Tìm hiểu về các chứng chỉ kế toán quốc tế, bắt đầu đăng ký học từ sớm sẽ giúp bạn chuẩn bị hành trang đầy đủ hơn cho tương lai sự nghiệp sau này.
Ngoài ra, sinh viên ngành kế toán nên tìm hiểu về cách tạo CV xin việc thực tập kế toán, CV xin việc cho người ít kinh nghiệm, tìm kiếm thông tin về ngành, nhu cầu tuyển dụng để khi thực sự tham gia vào thị trường lao động sẽ luôn sẵn sàng, ít bỡ ngỡ.
VI. Kinh nghiệm xin việc cho ứng viên ngành kế toán
1. Lựa chọn đúng kênh tìm việc làm kế toán
Bạn muốn tìm việc làm kế toán vậy đã biết đến các địa điểm tốt nhất, cung cấp thông tin về nhiều vị trí việc làm kế toán hay chưa? Với thực trạng ngành kế toán hiện nay, trong bối cảnh nhiều cạnh tranh cho những vị trí tốt, lương cao thì kênh tuyển dụng cũng là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định cơ hội nghề nghiệp của bạn.
Để rõ ràng, hãy cùng so sánh một số kênh tuyển dụng việc làm phổ biến nhất hiện nay và quyết định xem nó có phù hợp để tìm việc kế toán không nhé:
- Mạng xã hội: Facebook là một kênh tìm việc được nhiều bạn yêu thích nhưng như đã trình bày, nhiều việc làm kế toán trên kênh này thường không được phân loại và sắp xếp hợp lý, thông tin chưa rõ ràng hoặc mức lương chưa cao. Tuy nhiên, ưu điểm là nhanh, dễ ứng tuyển, dễ tiếp cận và trao đổi với nhà tuyển dụng.
- Website chính thức của doanh nghiệp, tổ chức: Chỉ dễ tiếp cận khi mà bạn đã biết về công ty, thường xuyên theo dõi tin tuyển dụng còn nếu qua tìm kiếm thông thường thì gần như sẽ không hiển thị tin tuyển từ các doanh nghiệp này.
- Website tuyển dụng truyền thống: Bởi vì tin đăng tuyển qua kênh này chỉ hiển thị khi nhà tuyển dụng trả phí nên số lượng công việc bị hạn chế.
2. Biết cách tạo CV xin việc kế toán
CV xin việc mỗi ngành nghề khác nhau cần được điều chỉnh để thể hiện đúng "bản sắc" của nghề và phong cách cá nhân của ứng viên. Với các việc làm kế toán, CV xin việc không cần hoa mĩ hay màu sắc nhưng đổi lại cũng không nên quá đơn giản hay khô khan. Mức độ phù hợp nhất ở đây là thể hiện được sự độc đáo, chuyên nghiệp.
Về hình thức thì các mẫu CV có nền tối màu hoặc nền trắng, chữ đen là ổn nhất, đồng thời bố cục CV cũng phải rõ ràng và khoa học. Trong khi đó, với nội dung CV, bạn nên nhấn vào phần học vấn - vì khi tuyển kế toán chắc chắn nhà tuyển dụng sẽ chú ý phần nào. Bên cạnh đó là phần kinh nghiệm, nếu đã có kinh nghiệm làm việc thì bạn nên viết rõ làm ở đâu, công ty quy mô bao nhiêu nhân sự, bạn đã xử lý các nghiệp vụ gì.
Ngoài ra, phần kỹ năng và chứng chỉ cũng là những phần bạn nên chú ý để thể hiện được thế mạnh cũng như cho thấy bạn có sự chuẩn bị sẵn sàng cho khả năng phát triển sự nghiệp của mình.
Bí quyết ứng tuyển thành công cho ứng viên ngành kế toán
3. Sẵn sàng cho những bài kiểm tra (test)
Với thực trạng ngành kế toán hiện nay nhà tuyển dụng và ứng viên đều phải thực sự "cẩn thận" khi tìm hiểu về nhau và đưa ra quyết định có hợp tác hay không. Thông thường, sau khi vượt qua vòng hồ sơ thì ứng viên sẽ được mời phỏng vấn nhưng lúc nào cũng vậy, trước phỏng vấn sẽ có bài kiểm tra. Tùy vào từng nhà tuyển dụng nhưng cơ bản thì một số dạng kiểm tra bạn có thể phải đối mặt sẽ là: Nghiệp vụ kế toán, ngoại ngữ, IQ, trắc nghiệm tính cách,... Thực tế, có những doanh nghiệp test nhân viên kế toán trong vòng 1 - 3h đồng hồ hoặc thậm chí là lâu hơn.
Rất khó để dự đoán chính xác nhà tuyển dụng sẽ đề cập tới những nội dung gì trong các bài test nhưng nhìn chung sẽ bao gồm các câu hỏi tính toán, xử lý bảng biểu,... Điều quan trọng là mỗi ứng viên đều cần chuẩn bị sẵn sàng, trước khi đến phỏng vấn và làm bài kiểm tra đã ôn lại kiến thức, đặc biệt hiểu rõ về vị trí mình ứng tuyển. Chẳng hạn, nếu bạn xin việc kế toán thuế thì nắm rõ các quy định, nghị định về thuế, cách làm hồ sơ thuế sẽ cần thiết.
Ngoài ra, trong quá trình làm bài test bạn cũng phải nghiêm túc, cho thấy khả năng tập trung cao độ.
4. Thể hiện thế mạnh của bản thân trong cuộc phỏng vấn kế toán
Sau khi đã hoàn thành bài test thì phỏng vấn kế toán có thể chỉ bao gồm trao đổi về các kinh nghiệm trước đây của bạn, cách bạn xử lý một số tình huống trong thực tế, định hướng và mục tiêu, mức lương kỳ vọng,... Bạn hãy cân nhắc theo nguyên tắc cá nhân và tư tưởng có lợi cho doanh nghiệp nhưng không vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Thẳng thắn, tự tin và cho thấy cách tư duy mạch lạc, rõ ràng là một phương pháp giúp bạn chinh phục nhà tuyển dụng đấy.
Muốn có được việc làm kế toán và xin việc tốt, lương cao, thăng tiến sự nghiệp nhanh chóng, bạn sẽ cần đầu tư thật nhiều vào việc học để nâng cao trình độ nghiệp vụ, học và thi chứng chỉ quốc tế cũng như nắm rõ thực trạng ngành kế toán hiện nay. Nỗ lực và sở hữu các kỹ năng tìm việc, bạn sẽ gia tăng cơ hội thành công trong một ngành cạnh tranh như kế toán.